Mari Jose Sanchez Plaza
Udalek dituzten diru-sarrerak beste administrazio publikoen diru-sarrerekin parekatzen baditugu eskasak direla aitortu behar dugu, bereziki, kontuan hartuta, gero eta zerbitzu gehiago eskaintzea eskatzen zaiela.
Foru ogasunak zerga nagusiak biltzen dituzten administrazio publikoa dira, errentaren gaineko zerga, sozietateen gaineko zerga, transmisioen gaineko zerga etab, eta bildutako kopuruaren zati bat udalen artean banatu behar dute.
Beraz, udal administrazioaren finantziazioa hein handi batean beste administrazio publikoen diru ekarpenen menpe aurkitzen da, baina, hala ere, herritarrei eskaintzen dizkieten zerbitzuak finantzatu ahal izateko udalek hainbat zerga eta tasa kitatu behar izaten dituzte.
Udal zergei buruz hitz egiten dugunean hurrengoak hartu behar ditugu kontuan:
Bestalde, udal tasak aurkitzen ditugu, adibidez zabor-bilketa tasa, urhornidura tasa, etxez etxeko zerbitzuaren tasa etab. Tasak udalek eskainitako zerbitzu zehatz batekin dute harremana, eta bildutako diru kopuruak zerbitzu horren finantziaziora bideratzen dira.
Aipatutako bost udal zergetatik udalentzat hiru lehenak biltzea derrigorrezkoa da, bi azkenak aldiz borondatezkoak dira, hau da, udal bakoitzak erabakitzen du zerga mota horiek bildu ala ez.
Alkizako Udalak 2005. urterako udal ordenantza fiskaletan lehen aldiz aurreikusi zuen hirilurren balio gehikuntzaren gaineko zerga, eta urte horretatik aurrera zerga mota hori biltzea erabaki zuen.
Hirilurren balio gehikuntzaren gaineko zergak, edo gainbalioaren zergak, ondasun higiezin baten edozein motatako eskualdaketa gertatzen denean hiri-lurrak jasandako balio gehikuntza zergatzen du.
Zerga honen ezaugarri nagusiak hurrengoak dira:
1.- Egitate zergagarria.
Zergaren egitate zergagarriak hurrengo baldintza betetzea eskatzen du:
Hiri-lurren eskualdaketa bat gertatzea.
Hiri-lurrei buruz hitz egiten dugunean, planeamenduaren arabera lur urbanoak edo urbanizagarriak izan behar dute. Bestalde, landalurretan, etxea edo baserria jasotzen duten lurrei ere hiri-lur izaera aitortzen zaie.
Eskualdaketa edo transmisioak edozein motatakoa izan daiteke: salerosketa, dohaintza, herentzia etab.
2.- Zergaren subjektu pasiboa.
Zergaren subjektu pasiboa zerga ordaintzeko obligazioa edukiko duen pertsona da.
Salerosketa eta prezio baten trukean egiten diren transmisioetan subjektu pasiboa saltzailea izango da.
Dohaintzetan, herentzietan eta dohainik egiten diren eskualdaketetan subjektu pasiboa ondasunaren eskuratzailea izango da.
3.- Zergaren objektua.
Gainbalioaren zergak hiri-lurrak azken eskualdaketatik eskualdaketa berria gertatu bitarteko denbora tartean jasandako balio gehikuntza zergatzen du.
Zentzu honetan, zergaren kuota kalkulatzeko kontuan hartuko diren elementuak hurrengoak dira:
Modu honetan, bi eskualdaketen artean 8 urte igaro badira, 8 x 3,4 = 27,2, lur sailaren balio gehikuntza % 27,2koa izan dela ulertu behar dugu.
Ondoren, balio gehikuntzaren portzentaia hiri-lurraren balioari aplikatuko zaio, adibidez 12.000 euro x %27,2 = 3.264, eta emaitzak lur-sailak eurotan izandako balio gehikuntza adieraziko du, zerga oinarritzat joko duguna.
2009. urterako Alkizako Udalak onartua duen zergaren karga tasa % 5,54koa da.
Azkenik, azpimarratu behar da, zerga mota honen preskripzio epea lau urteetakoa dela, eta udalak lau urte dituela egitate zergagarria gertatzen denetik zergadunari egoki den kitapena bidaltzeko.
Zergadunek bestalde, udalari egindako eskualdaketen berri emateko obligazioa dute, eta transmisioen eskrituren kopiak udalean aurkeztu behar dituzte. Hala ere, udalak transmisioaren informazio guztia eskuratuko du Notaritza eta Foru Ogasunetik, baina zergadunaren ez betetzeak preskripzio epea luzatzea ekar dezake.
xhtml | CSS - iametza interaktiboak garatuta
© 2010 Alkizako Oilategitik · Alkiza (Gipuzkoa)